Paul van Tongeren | Titus Brandsma-lezing 2024
Het is een jaarlijks terugkerend fenomeen: de Titus Brandsma Lezing. Toonaangevende sprekers als Ernst Hirsch Ballin, Gert Jan Segers en Huub Oosterhuis luisterden in voorgaande jaren de lezingen op.
Denker des Vaderlands
We hebben ook dit jaar weer een bijzondere spreker bereid gevonden de jaarlijkse Titus Brandsma Lezing uit te spreken. Paul van Tongeren (1950) studeerde theologie (Utrecht) en filosofie (Leuven). Hij was hoogleraar wijsgerige ethiek aan de Radboud Universiteit en buitengewoon gasthoogleraar ethiek aan de KU Leuven. In 2013 won hij de Socratesbeker voor het urgentste en meest oorspronkelijke Nederlandstalige filosofie boek met Leven is een kunst (Zoetermeer 2012). Van april 2021 tot 2023 was hij ‘denker des vaderlands’.
Programma:
13.45 uur - Interactieve looproute wetenschappelijk onderzoek
15.30 uur - Inspiratie - lezing door Paul van Tongeren
17.00 uur - Receptie na afloop van de lezing
Inspiratie: belangrijk én gevaarlijk
Zijn lezing is getiteld 'Inspiratie'. De term inspiratie staat voor iets wat even belangrijk als gevaarlijk is, evenzeer uitnodigend tot enthousiaste navolging als tot kritisch en wantrouwig onderzoek. Inspiratie is de bron van grote kunstwerken en diepe inzichten, maar kan even goed een instrument zijn van machtswellust en heerszucht. Paul van Tongeren: "Ik vermoed dat de tradities van spiritualiteit en van filosofie overeenkomen in hun ambivalente houding tegenover de inspiratie. De filosofie erkent enerzijds dat het denken reageert op een aanspreking, een uitdaging waarvan ze de kracht erkent en waardoor ze zich gegrepen en vervoerd weet, maar anderzijds is ze kritisch jegens elke vorm van ‘vertoon’ of pretentieuze ‘buiksprekerij’. De grote spirituele tradities kunnen beschouwd worden als oefenscholen waarin de inspiratie niet alleen gecultiveerd, maar tegelijk ook getest en gezuiverd wordt. Daarom kan een blik op die ambivalentie wellicht ook van belang zijn voor het hedendaagse zoeken naar inspiratie."
